Osoba podpisana jako Maciek <m...@p...com> w artykule
<news:55ab5fd0$0$8368$65785112@news.neostrada.pl> pisze:

> W tekstach pisanych, z maniakalnym uporem nazwiska rosyjskie, ukraińskie,
> czy inne z tych okolic, pisane są po angielsku. Mimo iż mamy jako
> słowianie całkiem dobre zestawy znaków, pozwalające na prawidłowy zapis
> tych nazwisk. Dlaczego np. nie pisze się Szewczenko, tylko Shevchenko albo
> coś w tym stylu?

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce zasadami transkrypcji PWN (patrz
<http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629697>), publikowanymi w słownikach
i innych wydawnictwach poprawnościowych, pisze się Szewczenko,
a angielska transliteracja w prasie jest tylko manierą, którą
jednak nietrudno wyjaśnić, bo ma jakieś uzasadnienie w normach.

1. W Związku Radzieckim na papierze istniały normy transkrypcji z cyrylicy
(grażdanki) na alfabet łaciński, które stały się podstawą dla normy ISO.
Wzorowano się na łacince dla języka ukraińskiego, co łatwo sprawdzić:
https://pl.wiktionary.org/wiki/Aneks:Transliteracja_
j%C4%99zyka_rosyjskiego
https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81acinka_ukrai%C5%
84ska
W praktyce normy te nie były jednak rozpowszechnione z powodu braku
dostępności właściwych układów klawiatur (w maszynach do pisania).
W publikacjach prasowych stosowano zwykle transliterację bez znaków
diakrytycznych dostosowaną do zasad pisowni języka tłumaczenia i kopiowano
pomysły z obcojęzycznych wydawnictw. Do nazwisk stosowano oficjalnie
transliterację francuską (tradycyjny język dyplomacji), ale w różnych
miejscach pojawiał się też wariant angielski czy niemiecki.
W epoce komputerów i internetu jako normę wprowadzono transliterację
wyłącznie na angielski, bo angielski stał się językiem międzynarodowym,
a zestaw US-ASCII jest podzbiorem wszystkich rozpowszechnionych
komputerowych zestawów znaków.

Oczywiście są ludzie zdający sobie sprawę z ułomności transliteracji
(np. niejednoznaczność utrudniająca powrót z zapisu anglosaskiego do
oryginalnego), ale promowanie łacinki jest niemile widziane.

Całość z punktu widzenia oficjalnego przedstawiono tutaj:
https://en.wikipedia.org/wiki/Romanization_of_Russia
n

2. Szewczenko to nazwisko ukraińskie, ale i na Ukrainie, i na Białorusi
panuje bałagan podobny do rosyjskiego, bo czasami wręcz na rosyjskim
wzorowany. O problemach ukraińskich można poczytać tu:
http://www.ukrainnika.pl/co-z-ta-transliteracja-czyl
i-jak-prawidlowo-zapisac-alfabetem-lacinskim-imiona-
i-nazwiska-ukraincow-przepisy-prawa-ukrainskiego/
O problemach białoruskich można poczytać tu:
http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/transkrypcja-nazw-b
ia-b-l-b-oruskich;15057.html

W obu przypadkach mamy podobne zasady transkrypcji PWN, przepisy obu
państw też nakazują transliterację angielską nazwisk i panuje podobna
niechęć do tradycyjnej łacinki. Dodatkowo mamy kłopot w przypadku osób
rosyjskojęzycznych, które obstają przy przepisach rosyjskich,
a nie lokalnych.

3. We współczesnej Polsce do wyłożonego wyżej dochodzi:
- niechęć do rządów zaborczego sąsiada i związana z tym wiedza, że
współczesne publikacje rosyjskie są zwykle prorządowe i mają charakter
propagandowy;
- rezygnacja z obowiązkowej nauki języka rosyjskiego (wypadałoby
wprowadzić obowiązkowy drugi język z jakimkolwiek pismem innym niż
alfabet łaciński, czyli np. ukraiński, hebrajski, arabski czy chiński).

Wskutek tego nazwiska zapisywane w oryginale cyrylicą pojawiają się
w tekstach polskich najczęściej w cytatach ze źródeł anglojęzycznych,
często w kalekiej transliteracji będącej hybrydą kilku norm (choć są
skrypty do automatycznej konwersji zgodnej z normą), bo przecież
redakcja (anglojęzyczna też) wymaga pisania tekstów szybko, a nie
poprawnie. Występowanie błędów w tekście zwiększa liczbę komentarzy
i klikalność, a o to właśnie chodzi, prawda?

Tu można znaleźć skrypt dla różnych wariantów transkrypcji/transliteracji
z odnośnikami do ogólnych zasad obowiązujących w każdym wariancie:
http://www.ushuaia.pl/transliterate/

Inne opinie łatwiej chyba uzyskać na pl.hum.tlumaczenia, więc ustawiam
croos+FUT tamże.

--
Andrzej P. Woźniak u...@p...onet.pl (zamień miejscami z<->h w adresie)