Witam,

chodzi mi o instalację elektryczną w domku jednorodzinnym budowanym na
wsi, tzn. zasilanie napowietrzne 4-przewodowe (TN-C). W domku rzecz
jasna musi być instalacja 5-przewodowa, więc klasyczny problem jest z
punktem rozdziału PEN na PE i N.

Polska Norma w TN-C-S nie nakazuje uziemiać tego punktu ani też nie
zabrania. W związku z tym są dwie możliwości:
1. nie uziemiać
2. uziemiać

Ad. 1. Nie uziemianie punktu rozdziału powoduje, że jeśli przewód PEN
się gdzieś upali, to faza pojawi się na wszystkich obudowach urządzeń w
domu i nie będzie jak tego wyłączyć, bo przepisy zabraniają stosowania
wyłączników na przewodzie PE. Taki układ jest równie niebezpieczny jak
układ TN-C.

Ad. 2. Uziemianie punktu rozdziału daje nam bezpieczeństwo instalacji
jak w TN-S, bo choćby nie wiem co się stało, na obudowach będzie ziemia.
Ale są inne efekty towarzyszące, np. jeśli upali się PEN, to urządzenia
elektryczne będą pracowały nadal, bo obwód będzie miał domknięcie przez
uziom domku i uziom podstacji. Jeśli więc by się okazało, że to jedyny
dom we wsi, który ma uziemienie punktu rozdziału, to cała wieś miała by
zamknięcie obwodu przez uziom domku, co prawdopodobnie skończyłoby się
upaleniem przewodu, a w najgorszym razie pożarem instalacji w domku.
Ponadto, jak mi zwrócił uwagę jeden elektryk, jeśli uziom byłby nie pod
domem tylko przy ścianie domu, to powstaje jeszcze ryzyko porażenia
krokowego np. w przypadku podlewania ogródka na bosaka.

Ponieważ tak źle i tak niedobrze, to zastanawiam się nad instalacją TT.
Niech PEN z sieci będzie podłączony tylko do N w domu, a PE uziemione
indywidualnie bez połączenia z siecią. Wiem, że można przekonać Zakład
Energetyczny, żeby dał zgodę na taką instalację, ale nie wiem, czy ona
też nie kryje w sobie jakichś niespodzianek. Chętnie poczytam uwagi
Kolegów w tej sprawie. Zdaje się, że różnicówki do TT są inne niż do
TN-S, prawda to?

do góry

Ale norma mówi o głównej szynie uziemiającej, która musi byc w budynku.
Istotne jest więc dobre uziemienie poprzez szyne uziemiającą przewodów PE.
Co do zasadniczego pytania zdecydowanie skuteczniejszy jest układ TN-C.
Oczywiście pamiętasz o różnicówkach.

Użytkownik "Tomasz Wójtowicz" <TOO_MUCH_SPAM@TO_MUCH.com> napisał w
wiadomości news:grr7oc$on7$1@atlantis.news.neostrada.pl...
> Witam,
>
> chodzi mi o instalację elektryczną w domku jednorodzinnym budowanym na
> wsi, tzn. zasilanie napowietrzne 4-przewodowe (TN-C). W domku rzecz jasna
> musi być instalacja 5-przewodowa, więc klasyczny problem jest z punktem
> rozdziału PEN na PE i N.
>
> Polska Norma w TN-C-S nie nakazuje uziemiać tego punktu ani też nie
> zabrania. W związku z tym są dwie możliwości:
> 1. nie uziemiać
> 2. uziemiać
>
> Ad. 1. Nie uziemianie punktu rozdziału powoduje, że jeśli przewód PEN się
> gdzieś upali, to faza pojawi się na wszystkich obudowach urządzeń w domu i
> nie będzie jak tego wyłączyć, bo przepisy zabraniają stosowania
> wyłączników na przewodzie PE. Taki układ jest równie niebezpieczny jak
> układ TN-C.
>
> Ad. 2. Uziemianie punktu rozdziału daje nam bezpieczeństwo instalacji jak
> w TN-S, bo choćby nie wiem co się stało, na obudowach będzie ziemia. Ale
> są inne efekty towarzyszące, np. jeśli upali się PEN, to urządzenia
> elektryczne będą pracowały nadal, bo obwód będzie miał domknięcie przez
> uziom domku i uziom podstacji. Jeśli więc by się okazało, że to jedyny dom
> we wsi, który ma uziemienie punktu rozdziału, to cała wieś miała by
> zamknięcie obwodu przez uziom domku, co prawdopodobnie skończyłoby się
> upaleniem przewodu, a w najgorszym razie pożarem instalacji w domku.
> Ponadto, jak mi zwrócił uwagę jeden elektryk, jeśli uziom byłby nie pod
> domem tylko przy ścianie domu, to powstaje jeszcze ryzyko porażenia
> krokowego np. w przypadku podlewania ogródka na bosaka.
>
> Ponieważ tak źle i tak niedobrze, to zastanawiam się nad instalacją TT.
> Niech PEN z sieci będzie podłączony tylko do N w domu, a PE uziemione
> indywidualnie bez połączenia z siecią. Wiem, że można przekonać Zakład
> Energetyczny, żeby dał zgodę na taką instalację, ale nie wiem, czy ona też
> nie kryje w sobie jakichś niespodzianek. Chętnie poczytam uwagi Kolegów w
> tej sprawie. Zdaje się, że różnicówki do TT są inne niż do TN-S, prawda
> to?

do góry

Ryjek pisze:
> Ale norma mówi o głównej szynie uziemiającej, która musi byc w budynku.
> Istotne jest więc dobre uziemienie poprzez szyne uziemiającą przewodów PE.

Podłączenia PE nie kwestionuję. Moje pytanie dotyczyło, czy mam
podłączyć kabel PEN z sieci do szyny uziemiającej i tym samym stworzyć
instalację TN-C-S z uziemionym punktem rozdziału (prawie jak TN-S) czy
nie podłączać i mieć instalację TT.

> Co do zasadniczego pytania zdecydowanie skuteczniejszy jest układ TN-C.

Innego zdania są tysiące ofiar powstałych w skutek awarii instalacji
TN-C. Przepisy zabraniają stosowania TN-C w domu! To, że TN-C jest na
słupach wynika z oszczędności - nikt nie będzie ciągnął pięciu
przewodów, gdy może dać cztery, ale w domu trzeba z TN-C zrobić albo
TN-C-S albo TT i pytam które rozwiązanie jest lepsze.

> Oczywiście pamiętasz o różnicówkach.

Oczywiście.

do góry

Tomasz Wójtowicz pisze:
> Ryjek pisze:
>> Ale norma mówi o głównej szynie uziemiającej, która musi byc w budynku.
>> Istotne jest więc dobre uziemienie poprzez szyne uziemiającą przewodów
>> PE.
>
> Podłączenia PE nie kwestionuję. Moje pytanie dotyczyło, czy mam
> podłączyć kabel PEN z sieci do szyny uziemiającej i tym samym stworzyć
> instalację TN-C-S z uziemionym punktem rozdziału (prawie jak TN-S) czy
> nie podłączać i mieć instalację TT.
>
>> Co do zasadniczego pytania zdecydowanie skuteczniejszy jest układ TN-C.
>
> Innego zdania są tysiące ofiar powstałych w skutek awarii instalacji
> TN-C. Przepisy zabraniają stosowania TN-C w domu! To, że TN-C jest na
> słupach wynika z oszczędności - nikt nie będzie ciągnął pięciu
> przewodów, gdy może dać cztery, ale w domu trzeba z TN-C zrobić albo
> TN-C-S albo TT i pytam które rozwiązanie jest lepsze.
>
>> Oczywiście pamiętasz o różnicówkach.
>
> Oczywiście.
Ja tam wolę jak przewód neutralny, ma potencjał lokalnej ziemi, więc na
pewno punkt rozdziału połączyłbym z szyną uziemiającą.
TN-C było skuteczniejsze (powodowało szybsze wyłączenie obwodu - chyba
że się uszkodziło) w czasach gdy o różnicówkach nikt nie myślał i tylko
pod warunkiem prawidłowego wykonania instalacji gwarantującej trwałe
(nie aluminiowe i nie mostek z osobnego kawałka przewodu) połączenie z
przewodem PEN i zastosowaniu bezpieczników o takiej wartości nominalnej,
by w przypadku przebicia do uziemionej obudowy odbiornika one a nie
instalacja ulegały przepaleniu. Ale to już historia rodem z PRLu.
Pozdrawiam

AS

do góry

Tomasz Wójtowicz wrote:
> Witam,
>
> chodzi mi o instalację elektryczną w domku jednorodzinnym budowanym na
> wsi, tzn. zasilanie napowietrzne 4-przewodowe (TN-C). W domku rzecz
> jasna musi być instalacja 5-przewodowa, więc klasyczny problem jest z
> punktem rozdziału PEN na PE i N.
>
> Polska Norma w TN-C-S nie nakazuje uziemiać tego punktu ani też nie
> zabrania. W związku z tym są dwie możliwości:
> 1. nie uziemiać
> 2. uziemiać

Pkt 2. masz bezpieczeństwo dla instalacji i siebie, raz że nie pojawi ci
się siła na urządzeniu 230V dwa wszystko masz na poziomie ziemi, i do
tego podłącz wewnętrzne wyrównanie poziomów czyli np:wszystkie metalowe
rurki, i łączysz to z odgromówką. Jedna wspólna masa wyrównawcza.
--
-----
Pozdr
Janusz

do góry

Użytkownik "Tomasz Wójtowicz" <TOO_MUCH_SPAM@TO_MUCH.com> napisał w
wiadomości news:grs8nm$7eu$1@atlantis.news.neostrada.pl...

> przewodów, gdy może dać cztery, ale w domu trzeba z TN-C zrobić albo
> TN-C-S albo TT i pytam które rozwiązanie jest lepsze.

Zasadniczo musisz zrobić taki układ, jaki będziesz miał narzucony w umowie z
ZE i niemal na 100% będzie to TN-S.

J.

do góry

Użytkownik "Tomasz Wójtowicz" <TOO_MUCH_SPAM@TO_MUCH.com> napisał w
wiadomości news:grr7oc$on7$1@atlantis.news.neostrada.pl...

> Ad. 2. Uziemianie punktu rozdziału daje nam bezpieczeństwo instalacji jak
> w TN-S, bo choćby nie wiem co się stało, na obudowach będzie ziemia. Ale
> są inne efekty towarzyszące, np. jeśli upali się PEN, to urządzenia
> elektryczne będą pracowały nadal, bo obwód będzie miał domknięcie przez
> uziom domku i uziom podstacji. Jeśli więc by się okazało, że to jedyny dom
> we wsi, który ma uziemienie punktu rozdziału, to cała wieś miała by
> zamknięcie obwodu przez uziom domku, co prawdopodobnie skończyłoby się
> upaleniem przewodu, a w najgorszym razie pożarem instalacji w domku.
> Ponadto, jak mi zwrócił uwagę jeden elektryk, jeśli uziom byłby nie pod
> domem tylko przy ścianie domu, to powstaje jeszcze ryzyko porażenia
> krokowego np. w przypadku podlewania ogródka na bosaka.

1. Mało prawdopodobne że jedyny dom we wsi. Idź do ZE i zapytaj oni wiedzą
jak gdzie jest.
2. Upalenie jeśli nastapi to przy zaciskach które nie są w domu lecz w
skrzynce na ścianie zewnętrznej lub skrzynce wolnostojącej w ogrodzeniu lub
wiszącej na słupie (jak np. u mnie) więc ryzyko pożaru zerowe.
3. Nie ważne gdzie jest uziom, ważne że jest zakopany i musi być zakopany
na tyle głęboko aby zawsze miał "mokro".
4. Jak już upali się PEN to napewno to zauważysz, bo wzrośnie gwałtownie
napięcie o 20-100V i z urządzeń poleci dym po kilkunastu
sekndach. Czy na podstacjach nie ma przypadkiem zabezpieczenia i na wypadek
upalenia PEN taki linia jest wyłączana automatycznie.
Czy nie można takiego zabezpieczenia zastosować u siebie ? i odłączyć
odbiorniki na czas? PEN napewno dołączać nie wolno.
Wyraźnie zakazuje się przerywania PEN.


> Ponieważ tak źle i tak niedobrze, to zastanawiam się nad instalacją TT.
Jeżeli ZE wymaga w tqojej okolicy TN C S to raczej nikt nie dokona odbioru
instalacji TT w twoim domu.


Marek

do góry

W mojej odpowiedzi miał byc oczywiście TN-S (palcówka).
Co do TT - tylko pozornie ziemia ma potencjał róny 0.
W rzeczywistości np. w czasie wyładowań, przepięć, prądów błądzących itp.
ten potencjał jest różny.
Najważniejsze z punktu widzenia bezpieczeństwa jest zapewnienie aby w żadnym
pomieszczeniu nie powstała róznica potencjałów. wszelkie urządzenia na
których obudowie może pojawic się potencjał są podłączane do przewodu PE.
Natomiast różnicówka zabezpiecza przed "upływem" prądu z przewodów fazowych
i zera (N).
Przy prawidłowym wykonaniu zarówno instalacje TT jak i TN-S sa bezpieczne.
Natomiast wykonanie instalacji TN-S jest z reguły tańsze.
Użytkownik "Jarek P." <jarek[kropka]p@gazeta.pl> napisał w wiadomości
news:grsdec$lak$1@nemesis.news.neostrada.pl...
>
> Użytkownik "Tomasz Wójtowicz" <TOO_MUCH_SPAM@TO_MUCH.com> napisał w
> wiadomości news:grs8nm$7eu$1@atlantis.news.neostrada.pl...
>
>> przewodów, gdy może dać cztery, ale w domu trzeba z TN-C zrobić albo
>> TN-C-S albo TT i pytam które rozwiązanie jest lepsze.
>
> Zasadniczo musisz zrobić taki układ, jaki będziesz miał narzucony w umowie
> z ZE i niemal na 100% będzie to TN-S.
>
> J.

do góry

Jarek P. pisze:
>
> Zasadniczo musisz zrobić taki układ, jaki będziesz miał narzucony w
> umowie z ZE i niemal na 100% będzie to TN-S.
>

Na pewno nie. Układ TN-S wymaga wyprowadzenia 5 przewodów z podstacji.
Przejedź się na dowolną wieś i zobacz co jest na słupach - są 4 przewody
- 3 fazy i PEN. Z punktu widzenia teorii jest to układ TN-C, ale w domu
stosować go nie wolno. W zależności od połączenia z domową siecią
5-przewodową dostajemy TN-C-S albo TT. Ale układ TN-C-S można wykonać na
dwa sposoby - z uziemionym punktem rozdziału lub bez, bo Polska Norma
tego nie narzuca. Czyli razem trzy możliwości podłączenia. Oczywiście,
że najprawdopodobniej ostatnie słowo w tym względzie będzie miał Zakład
Energetyczny, tylko wyprzedzająco zastanawiam się, co ZE może wymyślić.

do góry

Ryjek <p...@c...pl> wrote:
> W mojej odpowiedzi miał byc oczywiście TN-S (palcówka).
[...]
> bezpieczne. Natomiast wykonanie instalacji TN-S jest z reguły
> tańsze.
> Użytkownik "Jarek P." <jarek[kropka]p@gazeta.pl> napisał w
> wiadomości

OK, ale jedna prośba: możesz odpisywać w sposób zgodny z ogólnie
przyjętymi zasadami? Pod cytatem przyciętym do istotnego minimum?

J.

do góry