On 11.10.2019 12:21, J.F. wrote:

> Ale jednoczesnie w miastach przemysl kwitnie, wiec wies produkowala
> zywnosc z nadwyzką.

Błąd logiczny, mylenie skutku z przyczyną. Masowy przemysł mógł się
rozwinąć dopiero wówczas, gdy na wsi występował dostatecznie duży
nadmiar wolnych rąk do pracy. Rodzący się przemysł przyjmował tych ludzi
jako robotników, a potem występowało już dodatnie sprzężenie zwrotne -
rewolucja przemysłowa prowadziła do mechanizacji rolnictwa i coraz
więcej ludzi znajdowało zatrudnienie w fabrykach.
Tak właśnie wyglądała sytuacja w Anglii w przededniu rewolucji
przemysłowej, w związku z procesem ogradzania. Właściciele ziemscy
orientowali się, że bardziej opłaca im się inwestować w hodowlę owiec na
dużą skalę, niż wydzierżawiać ziemię wielu ubogim rolnikom. Ludzie
tracili środki do życia i musieli szukać szansy w rodzącym się przemyśle.

W drugą stronę nie dałoby się tego zrobić. Dopóki rolnictwo wymaga
zaangażowania większej części populacji, nie oderwiesz jej od tego na
siłę i nie przeniesiesz do fabryk, bo wtedy będziesz miał do czynienia z
wielkim głodem.


>> niedożywienie wśród dzieci, wysoka umieralność.
>
> Antybiotykow nie bylo. Wielu innych lekarstw tez nie.

Tak, to było istotnym czynnikiem, ale tylko jednym z wielu.
Jakość wyżywienia też ma ogromne znaczenie. Ludzie niedożywieni nawet
jeśli nie umierają bezpośrednio z głodu, to są bardziej podatni na
infekcje. Zwłaszcza jeśli mówimy o dzieciach...


> Ale jednak przez tysiace lat byli samowystarczalni.
> Rewolucja przemyslowa to od niedawna ...

Samowystarczalność skończyła się znacznie wcześniej, tak mniej-więcej w
momencie pojawienia się rolnictwa. Bez dodatkowych nakładów pracy może
wyżyć zbieracz albo myśliwy. Nawet najprostsze rolnictwo wymaga już
większej specjalizacji, rodzą się skomplikowane sieci zależności.
Potrzebni są specjaliści od irygacji, produkcji narzędzi itp. Przy
pewnej skali konieczny jest organizm państwowy. No i obywatele muszą
pracować, żeby wyprodukować nadwyżkę potrzebną do utrzymania tego całego
systemu. Populacja rośnie i wtedy nie ma już prostego powrotu do tego co
było, bo wtedy większość społeczeństwa musiałaby umrzeć.
Harari fajnie opisał to w "Sapiens". ;)



> To bylo przed wynalezieniem ckm.
> Ale potem wynalezli czolgi ... tylko ze czolgi bez paliwa nie pojada :-)

Sam sobie odpowiedziałeś. CKM też będzie strzelał dopóki wystarczy
amunicji, albo nie zatnie mu się zamek. Poza tym, wystarczy żeby kilku
zdołało się przedrzeć. No i najważniejsze. Który rolnik trzyma w stodole
CKM? ;)