Użytkownik "Jan Rudziński" napisał
[...]
> W książce "Freakomia" jest opisana historia przedsiębiorcy, który w USA
> dostarczał na tej zasadzie bajgle z twarożkiem do firm.
> Ustawiał koszyk i miseczkę na pieniądze na korytarzu, a jeśli uzysk spadał
> poniżej IIRC 90%, zabierał się.

Freakonomia ; )

> Zebrał liczne dane z wielu firm, bo interes kręcił się długie lata. Nie
> pamiętam szczegółowych wyników, w każdym razie odsetek bajgli zjadanych
> bez zapłaty był znacznie większy na piętrach dla wyższego kierownictwa.
>
> A tak bliżej geograficznie - w ten sposób sprzedawano bilety w Berlinie
> (stolicy NRD) i w Moskwie.
> Jedynym utrudnieniem było to, że gdy wyjmował bilet, jego wrzutka była
> dokładnie widoczna w specjalnym okienku, więc wszyscy widzieli, czy
> delikwent wrzucił monetę czy guzik.

Jestem przekonany, że w dużej mierze za zachowania ludzi w takich sytuacjach
odpowiedzialny jest fakt okoliczności - ew. świadkowie lub/i opresywny
system, w którym funkcjonują.
W dzisiejszych czasach system widzi coraz dalej za sprawą kamer i to też
może wpływać na zachowania.
Nowozelandzkie obyczaje są o tyle budujące, iż mają miejsce na szlakach
gdzie, jak sądzę, działa uczciwość bez świadków.

Przykład z bajglami fantastyczny - ale nie powiem, że jestem zaskoczony ; )

adam