Po przejrzeniu kilku projektów w starych numerach "Młodego Technika" (o
niektórych zresztą wspominaliśmy wcześniej) oraz nowszych EdW wciąż
zastanawia mnie pewna kwestia. A mianowicie katalog cewek L-9 lub 7x7
obejmuje dość sporo pozycji, a pomimo tego są one stosowane z dość sporą
dowolnością.

Spójrzcie np. na ten bardzo prosty odbiornik na bazie TDA1083
(http://sklep.avt.pl/photo/_pdf/AVT2761.pdf). Dość specyficzne podejście
do tematy - mieszacz i generator niewykorzystane, a wzmacniacz p.cz.
pracuje w praktyce jako wzmacniacz w.cz. Cewka 7x7 o numerze 121, po
dodaniu większego kondensatora filtruje nie 465kHz a 225kHz, na którą to
częstotliwość odbiornik jest na stałe nastrojony.
Jeszcze ciekawsza sytuacja ma miejsce tutaj:
http://sklep.avt.pl/photo/_pdf/AVT2395.pdf
Dwa filtry 137 - jeden został użyty jako cewka heterodyny, drugi jako
filtr p.cz. 455kHz. Katalogowym przeznaczeniem 137 jest praca w obwodzie
detektora AM.

Ktoś mi (laikowi) wytłumaczy jaka zasada obowiązuje przy dobieraniu
cewki, gdy mam wszystkie dane katalogowe? Ok, uzwojenie pierwotne mające
tworzyć obwód rezonansowy LC na danej częstotliwości to względnie prosta
rzecz. Od czego jednak zależy miejsce w którym w tym uzwojeniu
wykonujemy odczep, który dla przykładu pójdzie do plusa zasilania?
Weźmy chociażby ten historyczny projekt sprzed lat:
http://www.mlodytechnik.pl/archiwum/69-NW-02-Miniatu
rowy_odbiornik.pdf.
Zgodnie z opisem cewka filtru Fp.1 (pierwotnie z odbiornika Ara) musi
zostać przewinięta (200 zwojów z odczepem po 28). Cewki Fp.2 nie trzeba
już przewijać. Czyżby chodziło o zachowanie punktu pracy T1 (uzwojenie
pierwotne Fp.1 jest połączone szeregowo z L4 w obwodzie jego kolektora).

I na koniec: W jaki sposób określa się potrzebną ilość zwojów uzwojenia
wtórnego?

do góry

Od czego jednak zależy miejsce w którym w tym uzwojeniu
> wykonujemy odczep, który dla przykładu pójdzie do plusa zasilania?
> I na koniec: W jaki sposób określa się potrzebną ilość zwojów uzwojenia
> wtórnego?

Dopasowanie oporności wyjściowej stopnia wzmacniającego do oporności
wejściowej następnego stopnia (detektor albo następny stopień wzmocnienia).
Kiedyś tranzystory były drogie i starano się wycisnąć z nich ile się da.
Przy dopasowaniu oporności (no dobra, impedancji) wzmocnienie mocy jest
maksymalne.

Teatime

do góry

Tak właśnie podejrzewałem. Hmm... Da się w prosty sposób wyjaśnić
zależność między danym typem tranzystora (oraz innymi czynnikami
wchodzącymi w grę) a ilością zwojów? :)

do góry

Użytkownik "Atlantis" <m...@w...pl> napisał w wiadomości
news:hkpv0q$rq2$1@atlantis.news.neostrada.pl...
> Tak właśnie podejrzewałem. Hmm... Da się w prosty sposób wyjaśnić
> zależność między danym typem tranzystora (oraz innymi czynnikami
> wchodzącymi w grę) a ilością zwojów? :)

Nie mam doświadczenia w tym temacie, ale parę słów napiszę (mam nadzieję, że
dość blisko prawdy).
Według mnie nie tylko o dopasowanie mocy chodzi, ale też o dobroć obwodu.
Impedancje wejściowe/wyjściowe tranzystorów w różnych układach pracy da się
policzyć i pewnie gdzieś w internecie to się znajdzie.
Dla konkretnego rdzenia (wybór to osobny temat rzeka) i konkretnej
częstotliwości głównego obwodu rezonansowego powstaje dylemat ile dać L a
ile C. L od góry na pewno ogranicza liczba zwoi jakie się zmieszczą - im ich
więcej tym drut dłuższy i cieńszy - większa jego R - mniejsza dobroć. Dużo
zwoi to też duża pojemność własna i niska f rezonansu własnego. Co ogranicza
L od dołu to nie jestem całkiem pewien - może za duże kondensatory, które
wtedy wyjdą. Zrobienie dużego C w rozsądnych gabarytach wymaga innych
dielektryków, które mają gorsze parametry (stratność - mniejsza dobroć,
stabilność temperaturowa).
Ogólnie istnieje pewien przedział rozsądnych L i C.
Taki obwód ma jakąś dobroć, którą da się przeliczyć na równoległy do L i C
rezystor.
Impedancja wyjściowa stopnia sterującego tym obwodem wchodzi do tego R
równolegle (pomnożona przez stosunek zwoi (uzwojenia głównego do
sterującego) do kwadratu. Podobnie impedancja obciążenia.
No i mamy mnóstwo zmiennych. Dobierając punkty pracy tranzystorów zmieniamy
ich impedancje in/out, ale też zmieniamy uzyskiwane wzmocnienie. Dobierając
odczepy wpływamy na to ile z tych impedancji wejdzie do obwodu (obniżając
jego dobroć), ale wpływamy też na wzmocnienie.
Jeśli chodzi o dobroć to we wzmacniaczu p.cz. nie musi chodzić o to, aby
była maksymalna, ale aby była mniej więcej taka jak założona i niewiele
zależała od np. bety tranzystora wmontowanego w dany egzemplarz wzmacniacza.
Myślę, że projektując coś się zakładało, coś wychodziło, jak było źle to się
zmieniało założenia, wychodziło co innego i powstawał kolejny numerek cewki
7x7.
P.G.

do góry

W dniu 2010-02-09 00:39, Piotr Gałka pisze:

> Myślę, że projektując coś się zakładało, coś wychodziło, jak było źle to
> się zmieniało założenia, wychodziło co innego i powstawał kolejny
> numerek cewki 7x7.

Hmm... Czy w takim razie można uznać, że katalog cewek 7x7 lub L-9
obejmuje pełen zakres najpowszechniejszych zastosowań? Załóżmy na
przykład, iż mam jakiś stary odbiornik w którym obwód p.cz. wymaga
wymiany cewki. Dysponuję schematem, na części z czasów Gierka nie ma co
liczyć. :) Spokojnie idzie coś dobrać czy nawijanie jest jedyną opcją?
Albo weźmy na przykład ten stary projekt, do którego linka wysłałem
wcześniej. Gdyby ktoś się uparł na jego złożenie mógłby kupić gotowe
cewki? BTW autor artykułu zastosował cewki z odbiornika Ara. Teraz już
chyba wiem dlaczego. To praktycznie to samo radio, pomijając małe
przeróbki. :)

http://www.mlodytechnik.pl/archiwum/69-NW-02-Miniatu
rowy_odbiornik.pdf
http://www.fonar.com.pl/audio/schematy/radioam_krotk
ofal/ara.htm

do góry