Znalazlem jakis art. o zarowkach. Niestety nie dokladnie to o co mi
chodzilo.


http://www.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_www.p
ap.pl&_PageID=1&s=depesza&dz=strony.glowna.dystrybuc
jainfo.siz&dep=11963&data=depesza&_CheckSum=-1588595
584
krocej http://tnij.com/nkEAJ

Pożegnanie żarówki - czy wszyscy tego chcemy?

Stanowisko Stowarzyszenia Elektryków Polskich

Decyzja Unii Europejskiej, nakazująca wycofanie z produkcji tradycyjnych
żarówek, spowodowała masowy wykup zapasów w sklepach. Społeczeństwo w Polsce
(a prawdopodobnie także w innych krajach) wyraziło jednoznacznie, co o tym
myśli. Nie ma wątpliwości, że świetlówki energooszczędne dają porównywalną
do żarówek ilość światła przy mniejszym poborze energii, ale są one znacznie
droższe, a ich trwałość w gospodarstwach domowych jest problematyczna.
Świetlówki energooszczędne sprawdzają się najlepiej w sytuacjach, gdzie
światło jest rzadko wyłączane; w praktyce w gospodarstwach domowych
oświetlenie jest włączane wiele razy w ciągu doby, a czas pracy różnych
źródeł kształtuje się od pojedynczych minut do zaledwie kilku godzin na dobę
(przykład: łazienki, spiżarnie, korytarze itp.). W tych przypadkach
pojedyncze źródło zużywa relatywnie niewiele energii elektrycznej. Także w
innych pomieszczeniach światło jest często włączane i wyłączane. Należy w
tym miejscu wspomnieć, że do załączania świetlówki proponuje się specjalny
łącznik, nie są wskazane łączniki tradycyjne. Ponieważ koszt świetlówki
energooszczędnej jest od 10 do ponad 20 razy większy (zależnie od
producenta) od kosztu żarówki, koszt użytkowania dużej części punktów
świetlnych dla przeciętnego gospodarstwa domowego nie tylko nie zapewni
oszczędności finansowych, ale może okazać się znacząco większy. Dodatkowym
problemem jest utylizacja zużytych świetlówek, znacznie bardziej
skomplikowana niż żarówek i będzie wymagała globalnego rozwiązania, co
spowoduje dodatkowe koszty. Należy tu uwzględnić, że według danych z UE
gospodarstwa domowe zużywają ponad 30% z całej puli produkowanej energii, z
czego znaczącą część stanowi energia elektryczna na oświetlenie. Tradycyjna
żarówka jest odbiornikiem czysto rezystancyjnym i pobiera prąd sinusoidalny
(bez zakłóceń). Wycofanie żarówek tradycyjnych spowoduje, że drastycznie
zwiększy się pobór energii z systemu energetycznego nie w postaci
sinusoidalnej, ale mocno zakłóconej. Nie pozostanie to bez negatywnego
wpływu na pracę generatorów, system przesyłu energii i jakość energii dla
odbiorców (harmoniczne w napięciu).

Problem jakości energii elektrycznej istniał od zawsze, ale wiązał się z
wielkością napięcia dostarczanego odbiorcom i ewentualnie częstotliwością.
Generatory w elektrowniach produkują napięcie sinusoidalne, chociaż ze
względu na rozmieszczenie uzwojeń w żłobkach maszyny, napięcie to już
zawiera drobne skażenia wyższymi harmonicznymi, ale ze względu na dużą
liczbę żłobków i różnorodne maszyny, włączone w ten sam system energetyczny
napięcie to może być traktowane niemal jak czysta sinusoida. Także do
niedawna większość odbiorników pobierała z sieci prąd sinusoidalny z
relatywnie niewielkimi odkształceniami. Optymalny odbiorca pobierał energię
przy cos? powyżej 0.8, a przy poborze energii biernej (przy cos? <0.8)
energetyka doliczała dodatkowe koszty. Obecnie elektronika i
energoelektronika spowodowały, że coraz więcej odbiorników pobiera prąd
niesinusoidalny (odkształcony-zakłócony).

W ostatnich latach XX wieku w efekcie postępu technicznego upowszechniło się
stosowanie odbiorników z regulowanym poborem prądu. Obecnie znacząca ilość
energii zużywanej w przodujących pod względem technicznym krajach jest
pobierana przez odbiorniki regulowane z nieliniowym odbiorem prądu.
Przykładowo w USA w roku 1992 odbiorniki nieliniowe pobierały 15-20% całości
zużywanej energii, a w roku 2001 ilość ta wzrosła do 60-80% i raczej ma
tendencję nadal wzrastającą. Na ten stan mają wpływ nie tylko wielkie
odbiory z regulacją poboru prądu, jak napędy przemysłowe z regulacją
prędkości obrotowej maszyn, czy urządzenia grzejne dużej mocy z precyzyjną
regulacją temperatury, ale wiele innych urządzeń. Prąd w sposób nieliniowy
pobiera obecnie większość urządzeń gospodarstwa domowego, takich jak
nowoczesne telewizory, odbiorniki radiowe, świetlówki energooszczędne,
ładowarki do telefonów komórkowych, komputery, zasilacze, dostosowane do
zasilania napięciem zmieniającym się w szerokich granicach. Wymienione
urządzenia mają zwykle niewielką moc, rzędu pojedynczych watów, ale ponieważ
pracują w tym samym czasie pobierają krótkotrwale znaczny prąd, a ich liczba
sięga milionów egzemplarzy, stanowią więc one znaczące obciążenie systemu
energetycznego z bardzo odkształconym od sinusoidy poborem prądu.

Aby zapewnić możliwość odbioru prądu o wymaganej wielkości i przebiegu,
źródło zasilające musi mieć odpowiednią moc, która jest znacznie większa od
pobieranej mocy średniej (wartość skuteczna prądu sinusoidalnego wynosi 1.11
wartości średniej). Jeśli prąd pobierany jest bardzo odkształcony, jego
wartość skuteczna wielokrotnie przewyższa jego wartość średnią.

Pobór prądu mocno odkształconego ze źródła powoduje zniekształcenie napięcia
w sieci zasilającej, co nie pozostaje bez wpływu na inne odbiorniki,
przyłączone do tego samego źródła.

Zagrożenia wynikające ze stosowania odbiorników nieliniowych są następujące:

- zniekształcenia napięcia dostarczanego odbiorcom, wymagającym zasilania
sinusoidalnego, wzrost prądu w przewodzie neutralnym,

- nadmierne grzanie się transformatorów i silników asynchronicznych,

- pojawianie się prądów pasożytniczych, niepotrzebnie grzejących urządzenia
i mogących wywołać rezonanse lub wibracje,

- występowanie naskórkowości w przewodach,

- możliwe są awarie kondensatorów do kompensacji mocy biernej,

- błędne działanie zabezpieczeń,

- przyspieszenie degradacji izolacji transformatorów i silników.
...