Kraków Warszawa, 28.05.2004

List otwarty

do
Marszałka Sejmu RP, Józefa Oleksego,
Marszałka Senatu, Longina Hieronima Pastusiaka,
oraz
Przewodniczącego Sejmowej Komisji Infrastruktury, Janusza Piechocińskiego




Szanowni Państwo,

W związku dobiegającymi końca pracami Sejmu nad nowelizacją ustawy
Prawo telekomunikacyjne, które w założeniu mają doprowadzić do
zapewnienia zgodności tego aktu prawnego z dyrektywami unijnymi, niżej
podpisani przedstawiciele największych w Polsce spółek internetowych,
pragną zwrócić uwagę na zagrożenia, jakie niesie uchwalenie ustawy w
kształcie proponowanym przez Komisję Infrastruktury.
Z lektury projektu zawartego w sprawozdaniu sejmowej Komisji (druk nr
2933 z 19 maja 2004 r.) można wyciągnąć bardzo niepokojące wnioski.
Poddany pod obrady Sejmu projekt ustawy zawiera zapisy znacznie bardziej
restrykcyjne od unijnych dyrektyw, przez co ma jednoznacznie
antykonsumencki charakter. Nowe przepisy uderzą bezpośrednio w ogromną
rzeszę użytkowników polskich kont poczty elektronicznej, w praktyce
zmuszając ich do przeniesienia swoich skrzynek pocztowych poza granice
kraju. Pośrednio proponowane zapisy ustawy przyczynią się także do
ograniczenia konkurencyjności polskich przedsiębiorstw internetowych,
umożliwiając właściwie bezproblemowe przejęcie polskich użytkowników
kont poczty elektronicznej przez dostawców zagranicznych, którzy w
najmniejszym nawet stopniu nie są poddani takim rygorom, jakie
zaproponowano w nowelizacji ustawy.
Zgodnie z unijną dyrektywą 2002/21/WE, usługa poczty elektronicznej jest
traktowana jako usługa telekomunikacyjna. Europejski użytkownik musi
wyrazić zgodę na zawarcie umowy o świadczenie tej usługi. Natomiast
punkt 17. dyrektywy 2002/58/WE stwierdza, że zgoda może być wydana w
jakikolwiek odpowiedni sposób umożliwiający swobodne wyrażanie woli
przez użytkownika, w tym również poprzez kliknięcie w odpowiednim
miejscu podczas przeglądania danej strony internetowej. W związku z tym,
do zawarcia umowy o świadczenie usługi poczty elektronicznej
wystarczające jest wyrażenie zgody przez Internet podczas procedury
rejestracji i aktywacji usługi w dowolnym miejscu i czasie. Cytowana
powyżej dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002
roku nie nakłada żadnych dodatkowych wymogów formalnych ani na
użytkownika, ani na dostawcę usługi.
Nowelizacja ustawy Prawo telekomunikacyjne nie akceptuje tak prostego
mechanizmu, znacząco zwiększając wymagania odnośnie formy zawarcia umowy
o świadczenie usług poczty elektronicznej. Zgodnie z artykułem 55 ust. 6
projektu ustawy ?dostawca usług uzależnia zawarcie umowy o świadczenie
usług telekomunikacyjnych z użytkownikiem końcowym będącym osobą
fizyczną, a także świadczenie tych usług od uprzedniego ustalenia danych
tego użytkownika końcowego, (...) na podstawie dokumentu tożsamości
okazanego przez użytkownika końcowego?.
Ideą, która umożliwiła powstanie i dynamiczny rozwój sieci Internet na
świecie jest umożliwienie jej użytkownikom dostępu do treści i usług
niezależnie od geograficznej ich lokalizacji, bez względu na odległość
dzielącą usługodawcę i użytkownika. Tę specyfikę medium potrafiły
dostrzec organa unijne, stanowiąc prawo ograniczające formalności przy
zawieraniu umów do absolutnego minimum.
Z tego względu całkowicie niezrozumiałą dla nas jest chęć potraktowania
przez polskiego ustawodawcę usługi poczty elektronicznej na równi z
usługami operatorów telefonii stacjonarnej i komórkowej. O ile specyfika
usług telefonicznych wymaga od operatorów posiadania gęstej sieci
punktów sprzedaży na terenie całego kraju, o tyle podmioty świadczące
usługi internetowe zlokalizowane są zazwyczaj w jednym miejscu.
Najbardziej efektywnym i jednocześnie logicznie uzasadnionym kanałem
komunikacyjnym z osobami korzystającymi z Internetu jest ? dostępna dla
wszystkich użytkowników sieci ? witryna internetowa, na której zamówić
można wszystkie oferowane usługi. Tym samym usługi internetowe noszą
znamiona powszechnie stosowanych i społecznie akceptowanych umów
adhezyjnych, na których warunki użytkownik wyraża zgodę przez
przystąpienie, np. rozpoczynając korzystanie z określonej usługi. Co
więcej, projektowana regulacja może praktycznie uniemożliwić także
polskim firmom świadczenie innych internetowych usług komunikacyjnych,
takich jak czaty, komunikatory internetowe, itp. Wskazują
na to jednoznacznie znane nam opinie prawne powstałe na bazie projektu
ustawy.
Proponowane w nowelizacji ustawy Prawo telekomunikacyjne zapisy
dotyczące możliwości przechowywania w urządzeniach abonenta lub
użytkownika końcowego informacji i korzystania z tych informacji są
także daleko bardziej niekorzystne dla polskich podmiotów gospodarczych,
niż zapisy dyrektyw regulujące działalność firm z innych krajów Unii
Europejskiej. Kwestia ta dla branży internetowej, w której od dłuższego
czasu powszechnie wykorzystywane są tzw. ?cookies?, czyli pliki tekstowe
zapisywane na dysku użytkownika Internetu, niezbędne do prawidłowego
świadczenia zdecydowanej większości usług internetowych, urasta do rangi
znaczącego problemu, gdyż w praktyce uniemożliwić może efektywne
funkcjonowanie przedsiębiorstw świadczących tego typu usługi.
Dyrektywa 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w
sprawie przetwarzania danych osobowych oraz ochrony prywatności w
sektorze komunikacji elektronicznej dopuszcza stosowanie ?cookies?
właściwie bez żadnych ograniczeń, pod warunkiem poinformowania
użytkownika o celu ich stosowania oraz możliwości wyrażenia przez
użytkownika odmowy stosowania "cookies". Według punktu 25. dyrektywy
?cookies? mogą być prawnie usprawiedliwionym i użytecznym narzędziem
(...) ich użycie powinno być dopuszczalne pod warunkiem udzielenia
użytkownikom jasnej, precyzyjnej i zgodnej z Dyrektywą 95/46/WE
informacji na temat celów zastosowania ?cookies? lub podobnych urządzeń,
tak aby zapewnić, iż użytkownicy są świadomi faktu umieszczania
informacji na wykorzystywanych przez nich terminalach. Użytkownicy
powinni mieć możliwość odmówienia zastosowania "cookies" lub podobnych
urządzeń umieszczanych w zasobach użytkownika.
W świetle powyższych zapisów artykuł 166 ust. 1 projektu ustawy jest co
najmniej kontrowersyjny. W artykule 166 ust. 1 projektu czytamy, że
podmioty świadczące usługi drogą elektroniczną mogą przechowywać
informacje w urządzeniach abonenta lub użytkownika końcowego
przeznaczonych do korzystania z tych usług lub korzystać z informacji
zgromadzonych w tych urządzeniach pod warunkiem, że abonent lub
użytkownik końcowy (...) uprzednio wyrazi zgodę na dokonanie tych
czynności. Bez uzasadnionych powodów polski ustawodawca także i w tym
przypadku próbuje zatem wprowadzić regulację dalece bardziej
restrykcyjną od przepisów unijnych. Europejska dyrektywa nie wspomina
bowiem o "uprzedniej zgodzie", ale o " prawie do odmowy" zainstalowania
pliku "cookie".
Przyjęcie rozwiązań proponowanych w obecnie poddawanym pod obrady Sejmu
projekcie ustawy Prawo telekomunikacyjne uderzy przede wszystkim w
polskich użytkowników Internetu. W praktyce wymusi to na Internautach
rezygnację z polskiej oferty i rozpoczęcie korzystania z usług podmiotów
zagranicznych, gdzie nie będą poddani tak rygorystycznym i, naszym
zdaniem, zupełnie zbędnym wymogom formalnym.
Pragniemy zapewnić o naszej pełnej aprobacie i zrozumieniu, z jakimi
odnosimy się do konieczności dostosowania polskiego prawa do regulacji
Unii Europejskiej. Sprzeciwiamy się jednak wprowadzaniu przepisów, które
dyskryminują rodzime podmioty gospodarcze w stosunku do firm
zagranicznych, jednocześnie stwarzając kolejne bariery dla rozwoju usług
internetowych w Polsce.
Wyrażamy żal, że tak istotny akt prawny konsultowany był wyłącznie z
ekspertami tradycyjnie rozumianej branży telekomunikacyjnej, natomiast
pominięto przedstawicieli największych dostawców usług internetowych w
Polsce. Wyrażamy jednocześnie nadzieję, że przedstawienie tego aspektu
sprawy na forum obu izb parlamentu będzie w stanie doprowadzić do
ustanowienia prawa w pożądanym społecznie kształcie.



Tomasz Kolbusz Tomasz Jażdżyński Jan Jaworowski



Prezes Zarządu
Onet.pl S.A.


Prezes Zarządu
INTERIA.PL S.A.


Dyrektor Portalu Gazeta.pl
Agora S.A.

Otrzymują:
1. Marszałek Sejmu
2. Marszałek Senatu
3. Przewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruktury
4. Redakcje prasowe, radiowe i telewizyjne oraz agencje informacyjne